×
Wyszukaj w serwisie

Wierchlesie - opis

Wierchlesie to niewielka wioska sąsiadująca z łąkami i lasami. Nazwę Wierchlesie tłumaczy się jako wysoki las. Przez stulecia lasy sięgały po zabudowania wsi. Pierwsza wzmianka o wiosce pochodzi z 1282 roku. Wtedy to książę Bolko I opolski, podarował klasztorowi w Jemielnicy dziesięcinę z Wierchlesia. 16 lutego 1302 roku. papież Bonifacy VIII potwierdził w swej bulli prawa i posiadłości wraz z przywilejami dla klasztoru Cystersów w Jemielnicy. Dokument wymieniał szereg miejscowości m.in.  Vrotchilaessa. W 1328 roku książę Albert strzelecki zezwolił zakonnikom z Jemielnicy ścinać drewno budowlane i opałowe w lasach przyległych do Wierchlesia.  W dokumencie z 17 kwietnia 1361 roku ten sam książę podarował klasztorowi w Jemielnicy wsie „Dombrowcam et Wierchles”. W 1908 r. wieś nazywano Wierchlesche a w 1933 r. Wierchlesch. Od roku 1934 w użyciu była nazwa Hohenwalde, natomiast dzisiejsza nazwa ma swój początek w 1945 roku.

W 1430 r. w czasie wojen husyckich mnisi jemielniccy musieli opuścić klasztor i przez rok mieszkali w szopie na Rytwinach.  Natomiast Wierchlesie było spustoszone i spalone. Miejscowość była bez domów i mieszkańców. Dzięki książętom z Opola wieś została odbudowana i ponownie przekazana klasztorowi w Jemielnicy. W Urbarzu strzeleckim z 1534 roku odnotowano, że we Wierchlesiu były pasieki. Wieś płaciła klasztorowi dziesięcinę natomiast pańszczyznę odrabiano dla zamku w Strzelcach. W 1545 roku chłopi z Wierchlesia byli świadkami w granicznym sporze między klasztorem w Jemielnicy a miastem Strzelce. W 1572 roku panowała w okolicy dżuma. We Wierchlesiu zmarł Urban Lipok, jego żona, 3 synów i córka. W 1615 roku Wierchlesie kupił od cesarza Macieja szlachcic Jerzy von Redern. Mnich z klasztoru w Jemielnicy Robert Sambucius zanotował, że w 1662 roku we Wierchlesiu żyło 187 dusz i 33 niekatolików. W 1790 r. mieszkało tu 136 osób.

Na początku XIX wieku we Wierchlesiu było 159 mieszkańców, w połowie wieku 354 a pod koniec 373 . W tym wieku Wierchlesie podlegało pod administrację na zamku w Strzelcach.

W latach 1901 – 1945  we  wsi funkcjonował urząd rejonowy,  który obejmował Wierchlesie, Barut, Piotrówkę i Łaziska. W 1815 r. właścicielem Wierchlesia został hrabia Andrzej Maria Renard ze Strzelec. On to w 1855 roku sprzedał wieś spółce „Minerwa”. Funkcjonująca tu cegielnia w 1860 roku produkowała 241950 sztuk cegły. W 1861 roku we wsi mieszkało 5 gospodarzy, 10 zagrodników i 25 chałupników. Gospodarstwo gospodarza zajmowało obszar około 13 ha a zagrodnika około 4 ha. W sumie Wierchlesie obejmowało 122 ha gruntów. We wsi znajdowało się 47 domów mieszkalnych, 39 budynki gospodarcze, gospoda, leśnictwo z leśniczym i jego pomocnikiem. Dzieci w liczbie 67, uczęszczały do szkoły w Jemielnicy. W 1876 roku we wsi została uruchomiona szkoła ludowa.  W 1896 roku do dwuklasowej szkoły we Wierchlesiu uczęszczało 207 dzieci.  W 1889 r. w okolicy miała miejsce najpierw powódź a potem susza. W 1903 r. nawiedziły okolicę śnieżyce i kolejna powódź.

Na początku XX wieku na Wierchlesiu mieszkało 343 mieszkańców a w czasie II wojny światowej 412. Posiadłość Wierchlesie w 1912 r. była w rękach hr Franciszka von Tiele – Winklera z Mosznej i liczyła wraz z lasami 2221 ha. W latach 1925/1926 dotarła do wsi elektryfikacja ale tylko wzdłuż szosy Strzelce – Zawadzkie. Na czele Wierchlesia w 1935 r. stał Józef Konieczny, w 1942 r. Józef Rulik a po wojnie Jakub Kołodziej.

Turystyczną atrakcję stanowią tu: okoliczne lasy i łąki, kapliczka w centrum wsi, o której pisano już w lokalnej prasie jeszcze przed II wojną światową  i budynek po byłej szkole.